Giáng sinh ở Ý không chỉ là một dịp lễ tôn giáo quan trọng mà còn là thời điểm để các gia đình quây quần, cùng nhau chia sẻ niềm vui và những phong tục truyền thống độc đáo đã tồn tại hàng thế kỷ. Hãy cùng khám phá những nét đặc trưng trong cách người dân Ý chào đón Giáng sinh qua các hoạt động văn hóa, ẩm thực và tập tục truyền thống đậm chất Ý.
1. Lễ hội Giáng sinh kéo dài từ tháng 12 đến tháng 1
Tại Ý, mùa lễ Giáng sinh bắt đầu từ ngày 8 tháng 12, ngày Lễ Vô Nhiễm Nguyên Tội (Immaculate Conception), và kéo dài đến ngày 6 tháng 1, ngày Lễ Hiển Linh (Epiphany). Điều này giúp không khí Giáng sinh ở Ý trở nên đặc biệt kéo dài và thấm đượm tinh thần vui tươi hơn so với nhiều nơi khác trên thế giới. Mọi người sẽ tham gia các buổi lễ, lễ hội, và tập trung gia đình suốt thời gian này.
2. Cây thông Giáng sinh và trang trí hang đá
Một trong những biểu tượng nổi bật nhất của mùa Giáng sinh tại Ý là việc trang trí hang đá (Presepe), mô phỏng cảnh Chúa Jesus ra đời. Truyền thống này có từ thời Thánh Francis Assisi vào thế kỷ 13 và được duy trì cho đến ngày nay. Các gia đình Ý thường đặt hang đá nhỏ trong nhà hoặc sân vườn, còn các thành phố lớn thì dựng những hang đá khổng lồ tại các quảng trường.
Cây thông Giáng sinh (Albero di Natale) cũng được trang trí, nhưng điểm nhấn quan trọng nhất vẫn là các hang đá. Tại Naples, bạn sẽ tìm thấy khu San Gregorio Armeno, nơi nổi tiếng với những cửa hàng làm hang đá thủ công, từ tượng nhỏ bằng gỗ đến các chi tiết tỉ mỉ và độc đáo.
3. Đêm Giáng sinh và Lễ Nửa đêm (La Vigilia di Natale)
Ngày 24 tháng 12 - Đêm Giáng sinh (La Vigilia di Natale) là thời khắc quan trọng, khi cả gia đình tụ tập và cùng nhau tham gia Lễ Nửa đêm (Messa di Mezzanotte). Hầu hết các nhà thờ ở Ý đều tổ chức buổi lễ long trọng để đánh dấu sự ra đời của Chúa Jesus. Nhà thờ St. Peter’s Basilica ở Vatican là nơi tổ chức buổi lễ Giáng sinh lớn nhất, thu hút hàng ngàn người tham dự và được truyền hình trực tiếp trên toàn thế giới.
Sau buổi lễ, các gia đình sẽ quay trở lại nhà để cùng nhau thưởng thức một bữa ăn khuya nhẹ nhàng, thường là món Panettone - loại bánh ngọt truyền thống Giáng sinh với nho khô và trái cây khô.
4. Bữa tối Giáng sinh (Il Cenone di Natale)
Ngày 25 tháng 12 là ngày lễ Giáng sinh chính thức, và đây là thời điểm diễn ra bữa tiệc lớn nhất trong năm tại Ý. Il Cenone di Natale, bữa tối Giáng sinh, thường được chuẩn bị công phu với những món ăn truyền thống đa dạng tùy theo từng vùng miền. Các món phổ biến thường bao gồm:
Cá tuyết muối (Baccalà) – đặc biệt được ưa chuộng tại các khu vực miền Nam.
Lasagna hoặc Cannelloni – món pasta nướng với nhân thịt hoặc rau củ.
Cotechino – xúc xích heo Ý, kết hợp với đậu lăng, tượng trưng cho sự may mắn trong năm mới.
Panettone và Pandoro – hai loại bánh ngọt truyền thống luôn xuất hiện trong mọi gia đình Ý dịp Giáng sinh.
5. Lễ Hiển Linh và Phù thủy Befana (La Befana)
Ngày 6 tháng 1, người Ý tổ chức Lễ Hiển Linh (Epiphany) để kỷ niệm ba vị vua đến thăm Chúa Jesus mới sinh. Đây cũng là ngày kết thúc mùa lễ Giáng sinh. Một điểm thú vị trong ngày này là truyền thuyết về La Befana, một bà phù thủy tốt bụng.
Theo câu chuyện, Befana đã bỏ lỡ cơ hội gặp Chúa Jesus vì bận dọn dẹp nhà cửa. Vì vậy, bà bay trên chiếc chổi vào đêm trước ngày Lễ Hiển Linh, đến từng nhà và mang quà cho những đứa trẻ ngoan, còn những đứa trẻ hư sẽ nhận được một cục than. Hình ảnh Befana gắn liền với lễ hội Epiphany ở Ý, tương tự như hình ảnh Ông già Noel (Babbo Natale).
6. Chợ Giáng sinh truyền thống
Không thể không nhắc đến những khu chợ Giáng sinh (Mercatino di Natale) lộng lẫy ở Ý, nơi bạn có thể tìm thấy những món đồ thủ công độc đáo, quà tặng và thưởng thức các món ăn đặc sản. Các chợ Giáng sinh nổi tiếng thường được tổ chức tại các thành phố lớn như Bolzano ở miền Bắc, Florence, và Rome. Những khu chợ này mang đến không khí lễ hội rộn ràng, với ánh đèn trang trí lung linh, cây thông lớn và nhiều hoạt động giải trí.
7. Những hoạt động và phong tục Giáng sinh khác
Ngoài các hoạt động chính, người Ý cũng có một số phong tục thú vị khác vào mùa Giáng sinh:
Tặng quà: Người Ý thường tặng quà cho nhau vào ngày 6 tháng 1, ngày Lễ Hiển Linh. Đối với trẻ em, cả Ông già Noel (Babbo Natale) và Befana đều mang quà đến vào đêm trước Giáng sinh và Epiphany.
Chơi trò chơi truyền thống: Trong những ngày lễ, người Ý thường tụ tập chơi các trò chơi truyền thống như tombola (một dạng lô tô) và đánh bài.
Giáng sinh ở Ý là sự kết hợp giữa những nghi lễ tôn giáo truyền thống và không khí lễ hội đầy vui tươi. Với những phong tục độc đáo như hang đá, phù thủy Befana, các khu chợ Giáng sinh và bữa tiệc Giáng sinh phong phú, đây chắc chắn là dịp lễ đặc biệt khiến mỗi người đều cảm nhận được sự ấm áp, yêu thương từ gia đình và cộng đồng. Nếu bạn có cơ hội đến Ý vào mùa Giáng sinh, đừng quên khám phá những nét văn hóa tuyệt vời này!
